Online gamen houdt in dat je via een computer, tablet of spelconsole een spel speelt waarbij je verbonden bent met andere spelers. Die spelers kunnen vrienden zijn, maar net zo goed onbekenden van over de hele wereld. In het verleden werd er onderscheid gemaakt tussen spellen met en zonder online functies. Tegenwoordig is dat nauwelijks nog relevant, omdat bijna elk nieuw spel wel een vorm van online interactie bevat.
Wat vandaag de dag vooral telt, is hoe intensief die interactie is. Sommige spellen bieden slechts eenvoudige communicatiemogelijkheden, terwijl andere spelers laten samenwerken, strategieën ontwikkelen en hele teams vormen.
Ouders doen er goed aan om zich bewust te zijn van deze vormen van interactie. Niet omdat gamen per definitie iets is om je zorgen over te maken, maar omdat het helpt bij het maken van verstandige keuzes. Veel spellen zijn namelijk niet alleen leuk, maar dragen ook bij aan het ontwikkelen van belangrijke sociale en cognitieve vaardigheden.
Wanneer kinderen op een evenwichtige manier gamen, kan het hun creativiteit stimuleren, hen leren samenwerken en ze uitdagen om problemen op te lossen. Om die positieve kanten optimaal te benutten, is het belangrijk dat ouders zelf snappen hoe de online gamewereld in elkaar zit. Zo kunnen ze beter ondersteunen bij het ontwikkelen van gezonde gewoontes in de digitale omgeving waarin hun kinderen zich steeds vaker bewegen.
Wat je moet weten over de risico’s
Gamen is niet alleen maar ontspanning. Er zitten ook kanten aan die aandacht vragen. Sommige spellen brengen kinderen in contact met een breed publiek. Daarbij bestaat de kans dat ze onaangename opmerkingen horen of dat er grensoverschrijdend gedrag plaatsvindt. In bepaalde gevallen kunnen ze zelfs doelwit worden van online pestgedrag.
Ook zijn er mensen online die zich voordoen als iemand anders. Het is daarom belangrijk dat kinderen zich ervan bewust zijn dat niet iedereen te vertrouwen is. Persoonlijke gegevens zoals hun naam, woonplaats of school mogen nooit zomaar gedeeld worden.
Daarnaast zijn er spellen waarin kinderen verleid worden tot het kopen van extra’s. Deze zogenoemde loot boxes of uitbreidingen kunnen aantrekkelijk ogen, maar leiden soms tot ongewenste uitgaven. Het is goed om kinderen uit te leggen hoe dit werkt en dat er altijd kosten aan verbonden kunnen zijn.
In sommige gevallen worden spelers zelfs gepest tijdens het spel. Dit staat bekend als griefing. Het kan gaan om negatieve opmerkingen, maar ook om opzettelijk spelbederf, puur om de ander te frustreren. Ook dat is iets om alert op te zijn. Vraag af en toe eens naar de ervaringen van je kind, en kijk of je iets kunt doen als het gamen stress oplevert in plaats van plezier.
Let daarnaast op het soort spellen dat je kind speelt en voor welke leeftijd die bedoeld zijn. Het kan verleidelijk zijn om ze even stil te krijgen met een spannend spel, maar niet alle games zijn geschikt voor jongere kinderen.
Een ander punt is dat sommige spellen niet zomaar op pauze gezet kunnen worden. Kinderen zitten dan midden in een teamwedstrijd en voelen zich verantwoordelijk voor het resultaat. Dat kan ervoor zorgen dat ze langer blijven spelen dan je als ouder prettig vindt.
De rol van gamen in de ontwikkeling
Als je kind zich terugtrekt op zijn of haar kamer met een headset op, lijkt het misschien alsof het zich afsluit van de buitenwereld. Toch zijn ze tijdens het spelen vaak intensief bezig met sociale interactie. In spellen waarbij ze moeten samenwerken met andere spelers, ontwikkelen ze belangrijke vaardigheden zoals communiceren, plannen en improviseren.
Omdat veel spellen in het Engels zijn, pikken kinderen spelenderwijs nieuwe woorden en zinsconstructies op. In sommige gevallen oefenen ze zelfs andere talen als ze met buitenlandse spelers in contact komen. Dit soort spelmomenten levert niet alleen taalvaardigheid op, maar vergroot ook hun wereldbeeld.
Gamen vraagt daarnaast vaak om logisch nadenken en doorzettingsvermogen. Je moet een strategie bedenken, fouten herkennen, nieuwe tactieken proberen en problemen oplossen. Vooral in spellen waarbij je obstakels moet overwinnen of tegenstanders moet verslaan, leren kinderen om niet op te geven bij tegenslag.
De wereld van gamen verandert mee
Waar vroeger vooral fysieke games onder de kerstboom lagen, zijn het nu de digitale abonnementen die populair zijn. Diensten zoals Xbox Game Pass, PlayStation Plus of Nintendo Switch Online geven spelers toegang tot een grote bibliotheek aan spellen. Ze bieden vaak extra voordelen, zoals exclusieve kortingen en de mogelijkheid om met vrienden online te spelen.
Nieuwe spellen worden tegenwoordig bijna altijd digitaal gekocht via het platform zelf. Het gemak van direct downloaden maakt fysieke schijfjes steeds minder gebruikelijk. Daarnaast zijn er veel games die werken met in-game aankopen. Daarmee kun je extra’s toevoegen, zoals speciale kledingstukken, wapens of nieuwe functies. In sommige gevallen geven deze aankopen spelers een voordeel, wat het spel minder eerlijk maakt voor wie niks koopt.
Voordat je als ouder toestemming geeft voor zo’n spel, is het slim om te onderzoeken hoe het verdienmodel in elkaar zit. Sommige spellen lijken gratis of goedkoop, maar zijn eigenlijk ontworpen om steeds opnieuw betalingen uit te lokken. Let erop dat ontwikkelaars minderjarigen niet actief mogen aanzetten tot dit soort aankopen.
Wat je als ouder kunt doen
Wil je als ouder grip krijgen op wat je kind speelt? Laat dan zien dat je interesse hebt. Vraag welk spel ze leuk vinden, hoe het werkt en met wie ze spelen. Je zult merken dat kinderen het vaak leuk vinden om erover te vertellen. Daarmee open je de deur naar gesprekken over veiligheid en gedrag zonder dat het betuttelend aanvoelt.
Controleer ook of je kind weet hoe het moet omgaan met nare opmerkingen of ongepast gedrag. Veel spellen bieden de mogelijkheid om spelers te blokkeren of te melden bij de moderators. Leg uit hoe dat werkt en waarom dat belangrijk is.
Voor jongere kinderen is het handig om de vliegtuigmodus op de tablet of telefoon te activeren. Zo kunnen ze ongestoord spelen zonder dat ze per ongeluk in contact komen met anderen of aankopen doen. Het zijn simpele maatregelen die veel verschil maken in hoe veilig en prettig het gamen verloopt.
